Ostatnie karmienie przed startem
Ostatnie karmienie planujemy na 4-6 godzin przed rajdem. Chociaż koncentraty zwiększają strawność i zawierają specyficzne enzymy wspomagające trawienie, powinny być podawane z małą ilością siana, co zapobiega zaburzeniom ze strony żołądka i jelit cienkich. Jeśli jest podawane ziarno nie poddane wcześniej żadnym procesom, nie powinno przekraczać 0.5 kg/100 kg masy ciała/posiłek. Szybkie jedzenie powinno być unikane. Przedłużony czas karmienia zwiększa produkcję śliny i stopień nawodnienia składników w żołądku, polepsza trawienie i wchłanianie w jelicie cienkim. Dostęp do wody powinien być wstrzymany nie wcześniej niż 2 godz. przed rajdem, a konie nerwowe mogą dostać małe ilości siana. Podawanie glukozy tuż przed rajdem jest przeciwwskazane, ponieważ uwolnienie insuliny może zmniejszyć uwalnianie energii z wątroby i mięśni.
Wydolność w czasie rajdu zależy od energii, wody i elektrolitów. Ostatni posiłek powinien "doładować" zapasy glikogenu w mięśniach i wątrobie i dawać możliwość absorpcji kwasów tłuszczowych z jelita ślepego w czasie kilku godzin. Polepszenie równowagi wodno-elektrolitowej: jest to możliwe u koni rajdowych poprzez właściwe karmienie i pojenie. Stworzenie rezerwy elektrolitów i wody można uzyskać przed zawodami przez dokładny dobór ilości, rodzaju oraz proporcji paszy. dwa rodzaje diety pokazują wpływ karmienia na równowagę wodno-elektrolitową: przykład diety 1: 2 kg koncentratu (wysoka zawartość sodu) + 3 kg siana przykład diety 2: 2 kg owsa (zawiera małą ilość sodu) Ilość pobranej wody: jest związana z ilością i czasem jedzenia. Podczas 4 godz. jedzenia konie piją ok. 2.5 litra wody na każdy kg suchej masy zjedzonej paszy. Przykład diety 1 (D1) zawiera ok. 4.5 kg suchej masy, więc karmiony w ten sposób koń wypije ok. 11 litrów wody podczas 4 godz. jedzenia. Przykład diety 2 (D2) zawiera ok. 1.8 kg suchej masy i tak żywiony koń wypije ok.4.5 litra podczas 4 godz. jedzenia. Pomijając straty z moczem, konie żywione D1 mają do dyspozycji ok. 6 litrów wody, 9 g sodu i 45 g potasu, podczas gdy te żywione D2 tylko 0.6 litra wody, 0.2 g sodu i 1 g potasu. Zalecenia dotyczące żywienia: - karmienie ok.4 godz. przed rajdem - podanie 0.4m kg zawierającego dużą ilość sodu (>10g sodu/kg) koncentratu/ 100kg masy ciała - podanie 0.4-0.6 kg siana/100 kg masy ciała (unikać siana z 20g potasu/kg, ponieważ dzienna podaż potasu 150mg/kg masy ciała może stymulować diurezę® zwiększone oddawanie moczu i pragnienie) - ograniczyć podaż białka w dniu zawodów do 250g - umożliwić stały dostęp do wody - zastosować elektrolity zawierające wapń podczas i na 48 godz. poprzedzających rajd - zaprzestać podawania lucerny i innych pasz z dużą ilością wapnia na 4-5 dni poprzedzających rajd, ale zastosować w dniu rajdu. Powoduje to aktywację przytarczyc, które zmniejszają aktywność podczas dostarczania podwyższonego poziomu wapnia, a do reaktywacji potrzebują dość długiego czasu - podawać 250 ml, a nawet do 500 ml oleju przez 3 tygodnie poprzedzające rajd - zredukować ilość owsa do minimum lub zaprzestać zupełnie karmienia owsem - unikać środków przeciwpasożytniczych i odżywek poprawiających stan sierści na bazie syntetycznych substancji chemicznych - zapewnić optimum dostarczanych witamin, szczególnie E, B i C - namaczać siano na 6 godz, aby zredukować ilość kurzu, zarodników grzybów, fragmentów bakterii oraz pleśni w środowisku stajni; siano podawać na ziemi Po kilku godzinach rajdu koń traci głównie wodę, sód, potas i chlorki, więc zachodzi potrzeba ich uzupełnienia. Jednak należy zwrócić uwagę na to, że: - niektóre konie nie chcą pić, a odwodnienie musi wynosić ok.6%, aby wywołać pragnienie- 3% odwodnienie charakteryzuje się jeszcze małymi objawami, ale może znacząco wpływać na formę konia - konie często nie chcą pić wody, która zawiera sole potasu - konie preferują wodę bez dodatku soli i glukozy. Należy uczyć konia picia wody z dodatkiem melasy, ponieważ pomaga to uzupełnić ubytki elektrolitów w czasie rajdu (melasa zawiera sód i potas). Jeśli koń nie chce pić, podawanie elektrolitów jest bardzo niebezpieczne, ponieważ powoduje jeszcze większe odwodnienie poprzez przechodzenie wody z krwi do jelit. Kiedy koń pije chętnie, woda zostaje dostarczona do jelit, co zwiększa możliwość wchłaniania. Jeśli koń jest odwodniony, podawanie elektrolitów bez wody powoduje jeszcze większe odwodnienie.
Dr J H Stewart BVSc BSc PhD MRCVS Dip BEP AAIM http://www.mitavite.com.au Tłumaczenie: Katarzyna Żukiewicz