Odwodnienie to stan, w którym zawartość wody spada poniżej niezbędnej wartości do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nieprawidłowa suplementacja w trakcie treningu konia może prowadzić do odwodnienia. Należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe proporcje elektrolitów w dawce żywieniowej konia sportowego. Ich niedobór może doprowadzić nawet do mięśniochwatu. Pot konia jest hipertoniczny, bogaty w sole mineralne znajdujące się w osoczu krwi, przy nasilonym jego wytwarzaniu dochodzi do znacznej utraty elektrolitów. Zawiera on w głównej mierze jony sodu, chloru, potasu jak również albuminy oraz jony wapnia i magnezu. Elektrolity powinny występować w organizmie konia we właściwych proporcjach, żeby zapewnić prawidłowy metabolizm. Sód, potas i chlorki biorą udział w przewodnictwie nerwowym, w prawidłowej pracy mięśni i zachowaniu równowagi płynów w organizmie. Aby nie dopuścić do odwodnienia należy zawsze zapewnić stały dostęp do wody, lizawki oraz podawać elektrolity po intensywnym wysiłku. Magnez, wapń i fosfor wpływają na prawidłowy rozwój kości. Ilość potrzebnych elektrolitów u konia zależy od obciążenia jego pracą, temperatury i wilgotności powietrza. Pot koński zawiera dziesięć razy więcej elektrolitów niż ludzki i posiada większe stężenie tych soli niż osocze. Oznacza to, że dla konia bardzo ważne jest uzupełnienie elektrolitów po wysiłku. Pot konia zawiera duże ilości białka w porównaniu do osocza, ale strata białka następuje tylko na początku pocenia się. Dlatego tak łatwo i szybko dochodzi do utraty niezbędnych soli mineralnych z organizmu. Pamiętajmy, że w bardzo prosty sposób można te braki uzupełnić. Po intensywnym wysiłku powinniśmy podać elektrolity rozpuszczone w wodzie lub z paszą treściwą (wówczas należy zmoczyć posiłek). Na co dzień powinniśmy zadbać, żeby koń miał dostęp do lizawki, co w zupełności wystarczy aby zaspokoić potrzeby konia nie będącego w treningu. Należy pamiętać, że infuzje lub iniekcje elektrolitów przed wyścigiem uznaje się za doping. Jeżeli nie dostarczymy elektrolitów w odpowiednim czasie, spowodujemy obniżenie sprawności konia. Niedobór elektrolitów doprowadzi do: zmniejszenia sekrecji potu na skutek zmniejszonej objętości krwi, wzrostu ciepłoty ciała, ograniczonej zdolności przenoszenia tlenu przez krew (do mięśni będzie docierało coraz mniej tlenu, zostaną uruchomione zapasy energii w mięśniach bez użycia tlenu-> oddychanie beztlenowe), udaru cieplnego, odwodnienia i wycieńczenia (drżenie mięśni, synchroniczne trzepotanie przepony). Ilość wody i elektrolitów w organizmie kontrolowana jest przez nerki poprzez zmianę ilości i skład moczu. Utrata wody i elektrolitów przez pocenie się jest poza kontrolą nerek i musi być uzupełniana przez podawanie wody z elektrolitami. Koń może wydalić 15 litrów potu w ciągu godziny, podczas ciężkiej pracy, gorących i wilgotnych dni. Jeżeli niedobory nie zostaną uzupełnione to może to doprowadzić do odwodnienia. Nastąpi utrata płynu zewnątrzkomórkowego i wewnątrzkomórkowego, spowoduje to zaburzenie czynności komórek, krew stanie się bardziej stężona i gęsta. Co spowoduje zwiększoną ciepłotę ciała, zdolność przenoszenia tlenu przez krew ulegnie zmniejszeniu, ochładzanie przez skórę stanie się nieskuteczne (przegrzanie). Skutki mogą być groźne dla zdrowia i kondycji konia. Stopnie odwodnienia: ? nieznaczny stopień odwodnienia: ubytek m.c (masa ciała) poniżej 5%, Ht (hematokryt) 40%, b.c (białko całkowite) 70 g/l, kreatynina 1,5- 2mg/dl; ? lekki stopień odwodnienia: ubytek m.c 5-7%, Ht 45-50%, b.c 70-75 g/l, kreatynina 1,5 – 2 mg/dl; ? średni stopień odwodnienia: ubytek m.c 7-10%, Ht 50 – 55%, b.c 75-80 g/l, kreatynina 2-4 mg/dl, obniżenie napięcia skóry, tachykardia, kwasica metaboliczna z kompensacją oddechową; ? ciężki stan odwodnienia: ubytek m.c. powyżej 10%, Ht powyżej 55%, b.c powyżej 80 g/l, kreatynina powyżej 4 mg/dl, czas wypełniania kapilar przedłużający się do ponad 4 sekund, wstrząs hipowolemiczny. Aktualnie dostępne są na rynku elektrolity w wielu formach i cenach. Można więc w bardzo prosty sposób uzupełnić ich braki w organizmie konia i tym samym zapewnić mu optymalną formę. Powinniśmy zdawać sobie sprawę z tego, że odpowiednio zbilansowana dawka pokarmowa z niezbędnymi suplementami będzie wspomagać konia – sportowca, co wpłynie na postęp w treningu. Natomiast jeżeli w dawce pokarmowej zabraknie niezbędnych składników pokarmowych, to nie możemy liczyć na pozytywne efekty treningu i długotrwałe sukcesy w sporcie. Autor: magda, data publikacji: 22 września 2010
Beata Szlezyngier-Jagielska